Sole
1. Nazwij sole: [20 pkt.]
- NaCl
- K2SO4
- Al2(CO3)3
- Fe3(PO4)2
- Cu(NO3)2
- SnCl2
- CaS
- LiI
- (NH4)2MnO4
- CaC2
2. Napisz wzory sumaryczne i strukturalne soli: [15 pkt.]
- chlorek baru
- siarczek miedzi(I)
- siarczan(VI) amonu
- azotan(V) ołowiu(II)
- manganian(VII) cyny(IV)
3. Podaj pięć sposobów na otrzymanie siarczku żelaza(II). [10 pkt.]
4. Pewien nierozpuszczalny w wodzie wodorotlenek ma barwę białą. Nie rozpuszcza się on w kwasie solnym, ale pod wpływem HNO3 bez większych problemów przechodzi w bezbarwny azotan(V). Po dodaniu jodku potasu wytrąca się żółty osad. Co to za wodorotlenek? Podaj nazwę, wzór sumaryczny i strukturalny tego związku. Zapisz równania wskazanych reakcji. [9 pkt.]
5*. Wodorotlenek glinu reaguje zarówno z kwasem solnym, jak i z wodorotlenkiem sodu. Wytłumacz na wskazanym przykładzie na czym polegają właściwości amfoteryczne. Zapisz jonowo równania obu reakcji, nazwij produkty i narysuj ich wzory strukturalne. [16 pkt.]
Klucz oceny:
- Za każdy prawidłowo wskazany jon 10 x 1 pkt.
Za prawidłowe stopnie utlenienia 10 x 1 pkt. - Za każdy prawidłowy wzór sumaryczny 5 x 1 pkt.
Za prawidłowe wzory jonów 5 x 1 pkt.
Za prawidłowe połączenia i krotność 5 x 1 pkt. - Za każdą prawidłową reakcję 5 x 1 pkt.
Za prawidłowy bilans reakcji 5 x 1 pkt. - Za podanie prawidłowej nazwy (j.1) 2 pkt.
Za podanie prawidłowego wzoru sumarycznego (j.2) 1 pkt.
Za podanie prawidłowego wzoru strukturalnego (j.2.) 2 pkt.
Za podanie prawidłowych równań dwóch reakcji (j.3) 2 x 2 pkt. - Za wytłumaczenie amfoteryczności 4 pkt.
Za każdą prawidłową reakcję (j.3) 2 x 2 pkt.
Za nazwanie produktów (j.1) 2 x 2 pkt.
Za podanie prawidłowych wzorów (j.2) 2 x 2 pkt.
Skala ocen:
- 0 - 34
- 35 - 41 (od 50%)
- 42 - 48 (od 60%)
- 49 - 55 (od 70%)
- 56 - 62 (od 80%)
- 63 - 70 (od 90%)
1.
- chlorek sodu
- siarczan(VI) potasu
- węglan glinu
- fosforan(V) żelaza(II)
- azotan(V) miedzi(II)
- chlorek cyny(II)
- siarczek wapnia
- jodek litu
- manganian(VII) amonu
- węglik wapnia
2.
- BaCl2 - Cl[Ba]Cl
- Cu2S - [Cu]S[Cu]
- (NH4)2SO4 - [NH4]OS(=O)(=O)O[NH4]
- Pb(NO3)2 - O=N(=O)O[Pb]ON(=O)=O
- Sn(MnO4)2 - O=[Mn](=O)(O1)O[Sn]12O[Mn](O2)(=O)=O
3.
- Fe + S → FeS
- FeCl2 + H2S → FeS + 2 HCl
- Fe(OH)2 + H2S → FeS + 2 H2O
- FeCl2 + Na2S → FeS + 2 NaCl
- FeO + H2S → FeS + H2O
(reakcje nie muszą zachodzić ilościowo)
4.
- wodorotlenek ołowiu(II)
- Pb(OH)2
- O[Pb]O
- Pb(OH)2 + 2 HNO3 → Pb(NO3)2 + 2 H2O
Pb(NO3)2 + 2 KI → PbI2 ↓ + 2 KNO3
5*.
amfoteryczny (gr. ámphō 'oba') chem. «wykazujący właściwości zarówno zasadowe, jak i kwasowe» http://sjp.pwn.pl
Wodorotlenek glinu może być zasadą - gdy reaguje z kwasem. Może być także kwasem glinowym - gdy reaguje z zasadą. W wyniku tej drugiej reakcji powstają kompleksowe aniony.
Al(OH)3 + 3 HCl → AlCl3 + 3 H2O
Al(OH)3 + 3 H+ + 3 Cl− → Al3+ + 3 Cl− + 3 H2O
Al(OH)3 + 3 H+ → Al3+ + 3 H2O
Powstaje chlorek glinu - [Al](Cl)(Cl)Cl
Al(OH)3 + NaOH → Na[Al(OH)4]
Al(OH)3 + Na+ + OH− → Na+ + [Al(OH)4]−
Al(OH)3 + OH− → [Al(OH)4]−
Powstaje tetrahydroksoglinian sodu (lub glinian sodu) - [Na+].[Al+3]([OH-])([OH-])([OH-])[OH-]
Dopuszczalny zapis (w wypadku tego zapisu nie wystawia się oceny celującej):
H3AlO3 + 3 NaOH → Na3AlO3 + 3 H2O
H3AlO3 + 3 Na+ + 3 OH− → 3 Na+ + AlO33− + 3 H2O
H3AlO3 + 3 OH− → AlO33− + 3 H2O
Powstaje glinian sodu - [Na]O[Al](O[Na])O[Na]
